Vestel Türk malı mı? Vestel Venus akıllı telefonlar ne kadar yerli?

Bu konuyu mümkün olduğunca tarafgirlikten uzak kalarak bildiğim kadarıyla bütün detaylarıyla birlikte açıklayacağım.

Vestel Türkiye malı mı? Vestel firması Türkiye menşeili mi?

Bu sorunun cevabı evet. Vestel 1984 yılında Türkiye'de kurulmuş olup, 1994 yılında yine bir Türk şirketi olan Zorlu Holding bünyesine geçmiştir ve 1994'ten bu yana Zorlu Holding bünyesinde faaliyet gösteriyor. Yani Vestel gerçekten Türkiye menşeili bir firma.

Vestel'in üretmiş olduğu pek çok ürün var. Bu yazımda Vestel Venus akıllı telefonlara değineceğim.

Vestel Venus akıllı telefonlar yerli mi? Vestel'in telefonları ne kadar yerli?

Bu sorunun cevabına kesin olarak "evet" diyemeyiz. Konuyu açıklamadan önce şunu unutmamak gerek. Dünyadaki hiçbir telefon üreticisi %100 yerli değildir. Yani %100 kurulduğu ülkeye ait değildir. Bugün bir iPhone'u derinlemesine incelediğimizde Samsung'un belleğini, yongasını görüyoruz. Hatta hiç öteye gitmeyin iPhone X'i herkes biliyordur. Apple, tarihinde ilk kez iPhone X'de OLED ekran teknolojisini kullandı. Ancak Apple bir OLED ekran panel üreticisi olmadığı için (sırf iPhone X için üretmeye başlaması da mantıksız olacağı için) bunu zaten üreten köklü bir firma olan Samsung ile anlaştı ve iPhone X'in OLED ekranını Samsung üretti.

Öte yandan Samsung'u incelediğimizde; Samsung ekranını, bataryasını, kamerasını, işlemcisini vs. diğer bazı donanımları kendisi üretiyor ancak telefonlarında kullandığı yazılım Android işletim sistemini ABD'li bir şirket olan Google'dan alıyor. Ayrıca Samsung, kendi ürettiği işlemcileri her telefonunda kullanmıyor. ABD menşeili mobil işlemci üreticisi Qualcomm ile de anlaşması var. Samsung, Qualcomm üretimi olan Snapdragon işlemcileri orta ve alt seviye telefonlarında kullanmaya devam ediyor.

Aynı durum Vestel (ve diğer Türkiye merkezi firmalar) için de geçerlidir. Vestel, akıllı telefonların dış cephesini yani bizim gözle görebildiğimiz kısımlarını kendi fabrikasında üretiyor. Ama iç kısımda işler çok farklı.

Daha iyi anlamanız için Vestel'in en son çıkardığı modeli Venus Z20'yi biraz inceleyeceğim:

• İşletim sistemi: Android - Amerika menşeili Google üretimi
• Cam: Gorilla Glas - Amerika menşeili Corning üretimi
• Ekran: IPS LCD - Amerika menşeili Incell üretimi
• İşlemci: Snapdragon 630 - Amerika menşeili Qualcomm üretimi
• Grafik işlemci: Adreno 508 GPU - Amerika menşeili Qualcomm üretimi

Onun dışında telefonlardaki yarı iletken (elektronik parçalar) ve kameralar farklı ülkelerin üreticilerinden ithal ediliyor. Yani anlayacağınız üzere telefonun büyük bir çoğunluğu maalesef yurtdışından ithal ediliyor. Çünkü bizim bir işlemci, ekran, cam fabrikamız yok.

Kısacası teknoloji dünyasında bu tarz anlaşmalar, ithalat-ihracatlar olur, olmak zorundadır. Bu işin kuralı budur.

Peki Vestel üretim yapmıyor mu?

Elbette yapıyor. "Vestel üretmiyor, sadece yurt dışından alıp Türkiye'de birleştiriyor" demek tam anlamıyla cahilliktir. Araştırmalarıma göre Vestel anakart, batarya ve telefonun bizim gördüğümüz dış cephesini yani gövdesini ve kasa tasarımını bizzat Manisa'daki kendi Vestel City fabrikasında üretiyor. Fakat burada önemli olan şey Vestel'in bizi ayırt edecek bir teknoloji üretmesi.

Konuyu biraz daha açmak gerekirse:

Apple, tamamen kendine özgü ve sadece kendi telefonlarında kullanılabilecek bir yazılım üretiyor. Ayrıca bu yazılımın kendine özgü bir uygulama mağazası var ve bu uygulama mağazası dışında hiçbir şekilde telefonlara uygulama indirilmiyor. Apple'ın üretmiş olduğu bu yazılım ve yazılımın politikası, kuralları, Apple'a teknoloji dünyasında bambaşka bir racon kazandırıyor.

İşte bizim de buna benzer bir politikayla teknoloji dünyasında var olmamız gerekli. Yani bugün "iPhone'lara virüs girmiyor" algısını Apple nasıl başardıysa, bizim de böyle bir başarı elde etmek için çalışmamız şart. Fakat ne yazık ki Vestel'in kendine özgü bir politikası yok. Yani "bu teknolojiyi, bu yazılımı biz ürettik ve sadece bizim telefonlarımıza özgü, bizden başka kimsede yok" diyebileceği bir şey mevcut değil. Hatta buna rağmen Vestel'in #gururlayerli ve yerli üretim gibi sloganlarla telefon pazarlamaya çalışması bana göre çok büyük bir dezavantaj.

Eğer Vestel akıllı telefon üreticiliği konusunda kendini geliştirmek istiyorsa %100 yerli üretim mantığından kurtulmalı ve kullanıcılara "ben Vestel kullanıyorum, şu ayrıcalığım var" dedirtebilecek bir teknoloji üzerinde çalışmalıdır. Hiçbirimiz Vestel'den %100 yerli üretim yapmasını beklemiyoruz, zaten beklememeliyiz. Söylediğim gibi %100 yerli üretimi dünyada başaran bir firma yok.

Peki Vestel, Samsung gibi büyük bir firma olabilir mi?

Elbette olabilir. Kimse şunu aklından çıkarmasın: Samsung ilk olarak kuru meyve, sebze ve balık üreten bir şirket olarak kurulmuştu. Desteklene desteklene şu anki konumuna geldi. Eğer biz de Vestel'i desteklersek, Vestel geleceğin Samsung'u olabilir. Ama doğru bir şekilde desteklememiz lazım.

iPhone'ları sıraya dizip çekiçle kırmak ve bunu marifetmiş gibi videoya çekmek Vestel'i ya da yerli üretimi desteklemek değildir. "iPhone'unu getir, reeder marka telefonu götür" diye iPhone değişim kampanyası başlatmak Apple'a bir şey kaybettirmez, yerli üretime de bir şey kazandırmaz. En güzel misillemeyi rakiplerimizden daha iyisini üreterek piyasadaki hakimiyeti kazandığımız takdirde yapabiliriz. Boş beleş işlerle uğraşmak yerine üretmeliyiz. Ama en önemlisi bize uluslararası alanda farklılık kazandıracak teknolojiler üretmeliyiz.

Mesela Çin menşeili Xiaomi de işletim sistemi olarak Android kullanıyor ama Xiaomi'nin kendi geliştirdiği, tamamen kendine özgü MIUI adlı kullanıcı arayüzü var. MIUI arayüzü, Xiaomi firmasına teknoloji dünyasında ayrı bir kimlik kazandırıyor. MIUI kelimesini duyunca akla hemen Xiaomi geliyor.

Yazıyı özetleyecek olursam, Vestel Venus akıllı telefonlar %100 yerli değildir. Ancak %100 yerli olmaması Vestel veya diğer Türk firmalar için kesinlikle bir dezavantaj değildir.